(Popular vote & Electoral vote)
Mỗi tiểu bang có một số cử tri đoàn bằng 2 Nghị Sĩ Liên bang và một số Dân biều Liên bang tuỳ theo dân số. Hoa Kỳ có 538 phiếu cử tri đoàn gồm có: 100 Nghĩ Sĩ Liên bang (US Senator) và 438 Dân biểu Liên bang (US House of Representatives). Ví dụ Minnesota có 8 Dân biểu và 2 Nghị Sĩ Liên bang. Phiếu cử tri đoàn để bầu Tổng Thống Hoa Kỳ là 10 phiếu. California có 2 Nghị Sĩ và 52 Dân biểu, phiếu cử tri đoàn là 54. Số dân biểu có thể được điều chỉnh tuỳ theo dân số.
Muốn đắc cử Tổng Thống, ứng cử viên phải hội đủ 270 phiếu cử tri đoàn trên 538 phiếu, nghĩa là ít nhất phải hơn đối thủ 2 phiếu. Ứng cử viên nào thắng phiếu phổ thông tại tiểu bang sẽ thắng luôn phiếu của cử tri đoàn tạị tiểu bang đó.
Trong lịch sử bầu cử Tồng Thống Hoa kỳ có vài trường hợp bất thường xảy ra.
Năm 1787 Quốc Hội Hoa Kỳ đã tranh luận về vấn đề bầu cử Tổng Thống và để dung hoà hai ý kiến: Tổng thống do Quốc hội bầu hay do dân chúng bầu? Quốc hội đã biểu quyết dùng cả hai phương thức. Ngoài phiếu phổ thông, Quốc hội tiểu bang có nhiệm vụ chọn đại biểu vào Cử tri đoàn (Electoral College). Tổng số đại biểu của cử trì đoàn Hoa Kỳ bằng tổng số dân biểu và nghị sĩ liên bang của 50 tiểu bang.
Lịch sử bầu Tổng Thống Hoa Kỳ cũng đã ghi lại năm 1800, ứng cử viên Thomas Jefferson và ứng cử viên AAron Burr mỗi người nhận 73 phiếu của Cử Tri đoàn. Sự kiện này đã được trình Hạ Nghị Viện chiếu Hiến Pháp Hoa Kỳ để quyết định và Jefferson đã đắc cử. Cuộc bầu cử năm 1824 và 1876 cũng do Hạ Nghị Viện Hoa Kỳ quyết định mặc dù ứng cử viên trong hai cuộc bầu cử nầy không nhận được đa số phiếu phổ thông.
Năm 2000, Tối Cao Pháp Viện phán xét cho George W. Bush đắc cử chức vụ Tổng Thống nhờ có phiếu cử tri đoàn cao hơn phiếu cử tri đoàn của Al Gore, nhưng phiếu phổ thông của Al Gore cao hơn phiếu phổ thông của George W. Bush.
Vấn đề sai biệt giữa phiếu cử tri đoàn và phiếu phổ thông có thể xảy ra vì sư sai biệt dân số và cử tri giữa các tiểu bang không thể quân phân chính xác với số Dân biểu và Nghị Sĩ của các tiểu bang. Do đó đã xảy ra trường hợp, một ứng viên có đa số phiếu phổ thông nhưng lại không có đủ số phiếu cử tri đoàn như trường hợp Al Gore năm 2000.
Tất cả các khiếu nại, nếu có, về bầu cử sẽ được quyết định tối hậu bởi Tối Cao Pháp Viện nếu các biện pháp hành chánh không đạt được kết quả.
(Trích từ bài "Tiến Trình Bầu Cử Tổng THống Hoa Kỳ" của tác giả Trần Xuân Thời)
No comments:
Post a Comment