MUỐN TRÁCH NGƯỜI MÀ KHÔNG NỠ, TÌNH ƠI!

Trần Việt Long

Bài thơ "Thư Cuối Ngày Gửi Em Brigitte" được cho là của nhà ngân hàng (banker) André-Louis Auzière viết cho người vợ cũ là Brigitte Trogneux khi nàng chính thức trở thành Đệ Nhất Phu Nhân Pháp Quốc tại Điện Elysee khi chồng của nàng, ông Emmanuel Macron, tuyên thệ nhận chức Tổng Thống Cộng Hòa Pháp.  Thật ra bài thơ này không phải của ông André-Louis Auzière đâu mà do một người Việt Nam ẩn danh sáng tác bằng Việt ngữ.  Do vậy không thể có nguyên tác bằng Pháp ngữ được.

Đây là một bài thơ hay về vần, điệu nhưng nội dung thì rất văn hóa Việt về tâm lý người đàn ông trong xã hội nông nghiệp ươm đượm tinh thần Nho giáo.

Để hiểu rõ bài thơ không phải của André-Louis Auzière, chúng ta cần phải để ý đến ít nhất là ba giai đoạn của cuộc tình Macron và Trogneux:


- Những rung cảm thơ mộng của chàng trai mới lớn 15 tuổi đầy tài hoa đang học Lớp 10 với cô giáo gần 40 tuổi mà tâm hồn vô cùng lãng mạn trong khung cảnh ngôi trường Trung Học Jesuit tại thành phố Amiens, miền Bắc nước Pháp, từ năm 1993.  Cha mẹ của Macron phải đưa chàng lên Paris học tiếp năm cuối Trung Học.  Khi rời Amiens để lên Paris, Macron đã nói với Trogneux "Xin em đừng bỏ anh.  Anh sẽ trở lại và anh sẽ cưới em." (You won’t get rid of me.  I will come back and I will marry you).  Trogneux ly thân chồng rồi lên một thành phố gần Paris để dạy học nhằm được gần gũi Macron.

- Chàng tốt nghiệp Trung học tại Paris và họ sống chung với nhau (trong khoảng cách 250 km từ Paris đến trường mới nơi cô giáo Trogneux dạy học).  Nàng ly dị chồng và nuôi hai cô con gái, một cô bằng tuổi với Macron và là bạn học cùng lớp Trung học với Macron, một cô nhỏ thua Macron hai tuổi.  Người con trai lớn hơn Macron hai tuổi vẫn ở với Bố tại Amiens.  Ở đây có một chi tiết pháp lý trong quan hệ tình dục khác nhau giữa Pháp và Hoa Kỳ về độ tuổi.  Trong khi ở Hoa Kỳ thì tuổi có quan hệ tình dục đồng thuận hợp pháp là 18 (trừ một vài trường hợp đặc biệt như cả hai người nam và nữ đều dưới tuổi 18 thì không phải chịu trách nhiệm hình sự), ở Pháp là 15 nhưng nếu giữa nam và nữ mà một bên có ưu thế hơn bên kia (như người giám hộ, cô thầy giáo, anh chị họ ...) thì tuổi quan hệ tình dục đồng thuận hay kết hôn phải là từ 18 tuổi trở lên.  Ngay cả khi Macron chưa tròn 18 tuổi nhưng hai người vẫn có thể sống chung với nhau vì Trogneux không còn là cô giáo của Macron nữa.

- Họ cưới nhau khi Macron đã tốt nghiệp Trường ENA.  Trường Quốc Gia Hành Chánh Pháp (ENA) là trường đại học lớn thứ nhì nước Pháp và lớn thứ chín trên thế giới.  Phải tốt nghiệp Đại học rồi mới thi tuyển bốn môn viết, bốn môn vấn đáp vào Trường QGHC với học trình ba năm gồm 6 lục cá nguyệt (semesters) chứ không phải 6 học kỳ (terms) học tập, thảo luận, và nghiên cứu tại giảng đường.  Sau khi tốt nghiệp sẽ có một năm thực tập nghiêm túc đầy trách nhiệm.  Năm 2007 thì họ cưới nhau và Macron đã 29 tuổi sau khi chàng bỏ ngạch A Hành Chánh để sang làm việc trong lãnh vực Ngân Hàng.

Người Pháp không có tâm lý nói lẫy, nói hờn, nói cho người khác thương hại kiểu "Cuộc sống sẽ thực sự bắt đầu với bốn bố con ta!"  Ông André-Louis Auzière cũng không cư ngụ ở Paris mà ông là một chủ ngân hàng (banker) tại thành phố Amiens.  Sau khi ly dị, nhà ngân hàng (banker) Auzière đã cưới một cô đầm trẻ đẹp và cũng là một chuyên viên ngân hàng.  Cả Auziere và Trogneux đều thật sự chúc phúc cho nhau.

Vấn đề là:

Không có Trogneux thì không có lãnh tụ chính trị Macron của Phong Trào Tiến Bước En Marche;

Không có Tiphaine Auziere (con gái út) thì Macron có thể đắc cử Tổng Thống Pháp nhưng không thể thắng gấp đôi (64% và 32%) như đã xảy ra.  Nữ Luật sư Tiphaine Auziere đang đi vào đường hoạt động chính trị mà Tổng Thống Macron là hình ảnh cô ngưỡng mộ như một thần tượng chính trị.

Nếu nói bài thơ "Thư Cuối Ngày Gửi Em Brigitte" là của ông chủ ngân hàng (banker) André-Louis Auzière thì bài thơ sau cũng của Brigitte Trogneux hay sao?  Không phải vậy đâu!  Giả thiết rằng có những phút giây Cô giáo Brigitte Trogneux cũng trách nam sinh Emmanuel Macron và tự trách mình nhưng rồi tình yêu chân thật đã vượt thắng mọi rào cản đời thường của xã hội về luân lý quy ước. Do vậy Blaise Pascal đã viết "Le cœur a ses raisons que la raison ne connaît point." (The heart has its reasons of which reason knows nothing).

TRÁCH

Tình đẹp quá
Tình làm Em bối rối
Xoay hướng nào
Cũng thấy tội
Tình ơi!

Em không dám soi gương
Không dám hỏi Trời
Tặng Em chi ở cuối đời
Một món quà hư ảo
Như một thuở tóc còn xanh, đời chưa gió bão
Xin đầu hàng
Em nhắm mắt buông xuôi
Có chút cay cay, chút ngọt, chút bùi
Chút đăng đắng cùng trôi theo dòng lãng mạn
Khi người đến, niềm vui chừng vô hạn
Khi vắng người, hồn bỗng trống mênh mông
Đã bao nhiêu lần
Cắn môi nhất định không
Chỉ một dòng thư dễ thương
lại xóa nhòa lời mình tự hứa

Tình rất đẹp ngày sau quay quắt nhớ
Muốn trách người mà không nỡ
Tình ơi !

[Như là B.T. chứ không phải Brigitte Trogneux!]

Tran Viet Long

______

Subject: Bài thơ từ nước Pháp 

Nghe nói trong lúc bà Brigitte Trogneux (tân đệ nhất phu nhơn Pháp) dự lễ đăng quang cùng chồng thì chồng cũ của bà đã sáng tác ra bài thơ này.  Bài thơ thật hay và người dịch cũng quá xuất sắc.
Mời quí vị cùng thưởng thức.

THƯ CUỐI NGÀY GỬI EM BRIGITTE
(André-Louis Auzière – chồng cũ của Brigitte Trogneux.)

Cả thế giới hồi hộp dõi theo những gì đang diễn ra tại điện Élysée
Anh phải đóng cửa ngồi một mình trong ngôi nhà ngoại vi thành phố
Vậy mà tiếng tivi vẫn cứ vang trong từng căn phòng nhỏ
Người Pháp đang đón chào Macron – vị tổng thống trẻ trung nhất trong lịch sử nước mình

Chắc là em không còn tâm trí nào để nghĩ đến anh
Cái tên André-Louis đã bị xóa rất lâu rồi trong bộ nhớ
Nhưng anh không thể quên Trogneux tóc vàng một thuở
Những thanh chocolate vùng Rua đâu dịu ngọt bằng nàng

Anh nhớ lại những buổi chiều anh phải lang thang
Chạy khắp mọi nẻo đường Paris để tìm cho con hộp thuốc
Chỉ mười năm với ba đứa con có được
Ba đứa con – minh chứng cho tình yêu chúng ta – đẹp hơn cả thiên thần

Anh không ngờ chuyện bắt đầu từ một ngày em đòi ly thân
Rồi em nhất quyết kêu anh ra tòa bằng cái đơn ly dị
“Không thực sự hạnh phúc” – em tự nhiên nói thế
Cuối cùng đành phải chiều em thôi

Vì anh biết em đã tìm thấy một phương trời
Cứ như Newton bất ngờ tìm ra định luật quả táo rơi
Em ngỡ ngàng tìm ra một chàng trai kém mình hai con giáp
Cũng chẳng có gì bất thường (nhất là nước Pháp)

Song gia đình của chúng ta
thì lại giống như bao gia đình kia tất thảy ở trên đời
Em đã có một mái nhà, một mái ấm đó thôi
Dù ai đó cao siêu
Là Hoàng tử, là Nhà vua hay Chúa Trời đi nữa

Em nên nhớ chữ Thủy Chung là muôn đời muôn thuở
“Công chúa lấy thằng bán than”, cũng theo nó lên rừng
Có thể em đang mơ một sự nghiệp lẫy lừng
Tổng thống với Đệ nhất Phu nhân tâm đầu ý hợp

Hai mốt phát đại bác vang trời, em đừng choáng ngợp
Tiếng trẻ thơ khóc năm xưa mới đúng nghĩa gia đình
Thật buồn trong giây phút này chỉ anh nghĩ đến anh
Nhưng anh bỗng thấy ấm lòng

Khi Sébastian, Laurence, Tiphaine vừa nhắn tin cho bố
“Chúng con yêu bố ngàn lần. Bố hãy tin điều này bố nhớ
Lát nữa, tan cuộc tại điện Élysée, chúng con sẽ về nhà
Cuộc sống sẽ thực sự bắt đầu với bốn bố con ta…”