Canada Day: Ngày 1 tháng 7

Dân chúng mừng ngày Canada Day trước tòa nhà Quốc Hội ở Ottawa

Nguyên Trần sưu tầm

Hằng năm, ngày Canada Day (Fête du Canada) được long trọng tổ chức vào ngày 1 tháng 7 trên toàn quốc để tưởng niệm ngày chế độ liên bang được khai sinh tại Charlotte tỉnh bang Prince Edward Island.

Canada Day lúc khởi thủy mang tên là Dominion Day đánh dấu ngày ban hành bộ hiến pháp kết hợp 4 tỉnh bang Nova Scotia, New Brunswick, Quebec và Ontario (Quebec và Ontario trước đó chỉ là một tỉnh bang có tên là tỉnh bang Canada) thành một quốc gia thống nhất.

Bộ luật hiến pháp công nhận nền độc lập của Canada trong khối Liên Hiệp Anh. Tuy nhiên chủ quyền của quốc gia son trẻ nầy vẫn còn bị hạn chế một phần do sự kiểm soát bỡi nghị viện Anh. Canada chỉ thực sự hoàn toàn độc lập vào năm 1982 khi cố thủ tướng Pierre Trudeau mang bản hiến pháp từ Anh Quốc về cho Canada.

. LYLE STAFFORD, TIMES COLONIST

Canada Day July 1, 2011 in Victoria (BC)

Mặc dù lịch sử lập quốc có từ năm 1867 nhưng mãi đến ngày 1 tháng 7 năm 1917, buổi lễ kỹ niệm 50 năm khai sinh Canada mới được chính thức công nhận là ngày Dominion Day đầu tiên của quốc gia. Tới năm 1946, dân biểu Phileas Cote thuộc Quebec mới đệ trình một dự luật đổi tên Dominion Day thành Canada Day. Dự luật của ông được thông qua dễ dàng tại Hạ Viện nhưng bị chặn lại tại Thượng Viện với tâm lý không thich thay đổi của mấy ông bà nghị. Sau cùng

Thượng Viện trả bản dự luật lại cho Hạ Viện đồng ý thay tên Dominion Day nhưng phải với tên mới là “ Ngày Lễ Quốc Gia Canada” (National Holiday of Canada). Sự tranh chấp qua hai cái tên Canada Day và National Holiday of Canada giữa Hạ Viện và Thượng Viện đã xếp dự luật qua một bên.

Từ đó, mỗi năm vào ngày 1 tháng 7, Canada làm lễ cháo mừng ngày Dominion Day cho tới năm 1982, khi hoàng gia Anh với thiện chí trao trả bản hiến pháp về cho Canada và cũng nhờ vào sự tranh đấu và vận động của cố thủ tướng Pierre Trudeau, dự luật đổi tên ngày Dominion Day thành ngày Canada Day mới được chuẩn phê từ cả hai viện. Đó là ngày 27/10/1982 mở đầu trang sử mới cho đất nước Canada. Trước đó hai năm, bản nhạc “O Canada” cũng được chính thức công nhận là bản quốc thiều của Canada.

Từ đó cứ ngày 1/7 mỗi năm, toàn quốc Canada tổ chức đại lễ hội hè chào mừng ngày Canada với những cuộc diễn hành xe hoa rầm rộ, sinh hoạt thể thao, cuộc vui , hòa nhạc ngoài trời, đốt pháo bông, trò chơi trẻ em và nhất là cuộc biểu diễn máy bay của không lực hoàng gia Canada. Ngoài ra dân Canadian còn tổ chức tiệc tùng,barbecues,du ngoạn bờ biển, chèo thuyền, surfing…

Đặc biệt trong hầu hết những đại lễ mừng ngày Canana Day tại công trường quốc hội Canada trên đồi Parliament Hill thủ đô Ottawa đều có sự tham dự của hoàng gia Anh như nữ hoàng Elizabeth đệ nhị, hoàng tử William và công nương Kate Middleton…

Điểm đáng lưu ý nhất là ngày Cadana mỗi năm cũng được tổ chức trọng thể tại công trường Trafalgar Square ngay trung tâm thủ đô Luân Đôn của Anh Quốc.

Hiện nay Canada là một trong những số ít quốc gia tiên tiến , tự do và nhân bản nhất thế giới. Gần đây nhất,Canada là quốc gia duy nhất với bản chất khoan hòa nhân ái, đã mở rộng vòng tay cưu mang những gia đình còn sót lại Phi Luật Tân sau thời gian dài 15,20 năm sống cuộc đời vô định, vô tổ quốc.

Đặc biệt trong năm 1980 và những năm kế tiếp, cố thủ tướng Pierre Trudeau, lãnh tụ đảng Tự Do thời bấy giờ đã quyết định nhận 50,000 thuyền nhân, bộ nhân tị nạn Cộng Sản mang đến cho họ trong đó có gia đình tôi một cuộc sống mới đầy ý nghĩa cao đẹp. Ông rất xứng đáng mang danh là “vị cha già của người tị nạn”

Thank you Canada.

Cũng mượn trang báo nầy, tôi xin ghi ra đây lời hát bài quốc ca O Canada và lời phỏng dịch của tôi. Bài quốc ca Canada đã được giáo sư âm nhạc Calixa Lavallée tại Quebec viết vào năm 1880 phỏng theb lời của thẩm phán Adolphe-Basile Routhier. Sau nhiều lần tổ chức trên toàn quốc tuyển chọn lời hát thì lời ca của luật sư Robert Stanley Weir được chọn và O Canada được chính thức công nhận vào ngày Lễ Canada 1/7/1980.

Bài quốc ca nầy tôi đã học thuộc lòng khi mới đặt chân tới đây vì tôi quan niệm rằng đó là một cách bày tỏ lòng tri ân dù trong muôn một quốc gia nhân ái đã cứu với đời sống và tương lai của gia đình tôi và của bao nhiêu đồng bào tị nạn. Tôi đã luôn luôn hãnh diện hát to bài quốc ca Việt Nam Cộng Hòa thân yêu kỉ niệm và bài quốc ca Canada trong những dịp lễ lạc .

Quốc ca Canada : O Canada

O Canada! Our home and native land!
True patriot love in all thy sons command
With glowing hearts, we see thee rire
The True North strong and free
From far and wide, O Canada
We stand on guard for thee
God keep our land, glorious and free!
O Canada,we stand on guard for thee
O Canada,we stand on guard for thee

Xứ Canada ơi! Nhà và đất nước nguyên thủy của chúng tôi
Tình yêu tổ quốc thực sự qua tài chỉ huy của những đứa con của Người
Với những trái tim rực sáng, chúng tôi thấy Người đứng lên
Phương Bắc thực sự luôn hùng mạnh và tự do
Từ những nơí xa xôi và rộng lớn, xứ Canada ơi!
Chúng tôi đồng đứng lên bảo vệ Người
Thượng đế luôn gìn giữ đất nước chúng tôi vinh quang và tự do
Xứ Canada ơi! Chúng tôi đồng đứng lên bảo vệ Người
Xứ Canada ơi! Chúng tôi đồng đứng lên bảo vệ người

Toronto 1/7//2012
Nguyên Trần