Chuyện Tổng thống Hoa Kỳ Obama thăm VN

Điền Thảo

Tất nhiên là Cộng Sản Việt Nam ít nhiều hả hê vì chuyến viếng thăm của nhân vật quyền lực nhất Hoa Kỳ. Cuộc viếng thăm có ý nghĩa như một sự chống lưng. Những thoả thuận chung đạt được kết quả sau hằng loạt cuộc thương lượng "cực kỳ can đảm và khó khăn" từ nhiều năm qua và đã được đại diện lưỡng đảng ngầm đồng ý thì rõ ràng những quyết định ấy sẽ có chiều hướng bền vững.

Một trong những quyết định quan trọng là "gỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm bán vũ khí" cho Việt Nam. Đây là một bước đi của Hoa Kỳ sẽ làm nhức nhối Bắc Kinh lâu dài.  Trong khi Bắc Kinh chăm chú theo dõi động tĩnh chuyến đi của Ông Obama và Hà Nội còn bận rộn với những cuộc biểu tình lớn chưa từng có của dân chúng khắp nước phản đối Đảng CS và Nhà Nước bất lực và ngậm miệng lúc đầu trong vụ cá chết hàng loạt thì chuyến đi của Ông Obama có vẻ như tạm thời giúp hạ hỏa sự sôi sục trong quần chúng.

Tổng thống Obama đến thăm Việt Nam và tất nhiên Bắc Kinh lo ngại. Ngoài câu nói mở đầu khách sáo "hoan nghênh tinh thần hòa giải giữa Hà Nội và Washington", qua tờ China Daily ra ngày 24/5, Bắc Kinh vẫn dùng cái ngôn ngữ ngáo ộp răn đe kẻ khác không được "đe dọa lợi ích quốc gia của Trung Quốc cũng như an ninh khu vực".

Quốc tế chắc hẳn rất chú ý đến những hình ảnh dân chúng Việt Nam hân hoan đón chào tổng thống một nước lớn cựu thù của Hà Nội và ngày nay nhân dân Việt Nam nhận ra rõ ràng đó không phải là cựu thù của dân Việt. Kẻ thù địch đích thực của dân tộc Việt chính là Bắc Kinh, Đảng CS Tàu, và bọn bành trướng Hán tộc. Bắc Kinh hẳn cũng nhận ra điều này ít ra là gần đây khi tên Phùng Quang Thanh, cựu bộ trưởng quốc phòng CSVN tuyên bố dân Việt có tình cảm chống Tàu là "một thảm họa". Nhưng giấc mơ Trung Hoa đã làm mờ mắt bọn bành trướng, họ coi rất nhẹ chuyện dân Việt chống Tàu miễn sao tham vọng chiếm trọn Biển Đông trở thành hiện thực.

Mặt khác bối cảnh phức tạp ở Việt Nam hiện nay khiến nhiều người không thấy rõ ý nghĩa của chuyến viếng thăm đặc biệt của Tổng thống Mỹ cụ thể là quyết định gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam. Người đồng tình với chuyện này không nên quá hân hoan và người hoạt động cho nhân quyền cũng chẳng có gì phải e ngại nhiều.

Trong tuyên bố chính thức của Tổng thống Obama thì "Tôi cũng công bố rằng Hoa Kỳ đang gỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm bán thiết bị quân sự cho Việt Nam, một lệnh cấm vận đã có khoảng 50 năm nay" (I can also announce that the United States is fully lifting the ban on the sale of military equipment to Vietnam that has been in place for some 50 years.)

Thế nhưng khi trả lời một phóng viên cũng trong cuộc công bố báo chí ấy Ông Obama giải thích: "Bất cứ vụ nhượng bán nào của chúng tôi cho bât cứ ai đều được xem như một thương vụ riêng lẻ, và chúng tôi cân nhắc thiết bị nào thích hợp, thiết bị nào không (để nhượng bán). Ngay cả với những đồng minh thân cận chúng tôi cũng vẫn không được phép bán một thứ nào đó trước khi chúng tôi nhận ra được thiết bị ấy kết cục sẽ được sử dụng ra sao." (Now, every sale that we make to everybody is viewed as a particular transaction, and we examine what's appropriate and what's not, and there's some very close allies of ours where we may not make a particular sale until we have a better sense of how that piece of equipment may end up being used.) 

Tóm tắt ông Obama nói "Chúng tôi tiếp tục bảo đảm việc cân nhắc các vụ chuyển nhượng này theo từng trường hợp một". (So we're going to continue to engage in the case-by-case evaluations of these sales.)

Chẳng có gì là ồ ạt. Tất cả vẫn là chừng mực. Và biết đâu rất có thể có những cố vấn chuyên nghiệp đi theo để "bảo trì" thiết bị. Đã có tin đồn rằng có thể Mỹ sẽ có một căn cứ thiết bị quân sự ở một nơi nào đó tại Việt Nam như Đà Nẵng chẳng hạn. Việc này có thể là một nhượng bộ từ Hà Nội và biết đâu đó chính là điều họ muốn.

Điền Thảo, TTR