Nắm tay thước: Lo quá hóa đần

Những cuộc biểu tình vĩ đại tại thủ đô Kiev, nước Ukraina, đã dẫn đến việc tổng thống thân Nga bị lật đổ và việc thành hình một chính phủ mới tại nước này.

TT Nga Putin đã tỏ ra hằn học với diễn biến tại Ukraina và ra lệnh thực hiện một cuộc tập trận lớn ngay gần biên giới với nước láng giềng này. Thực tiễn, Putin đã đưa 6000 quân vào Crimea nói là để bảo vệ công dân Nga sống tại đó. Việc triển khai quân sự này thực tế là để bảo vệ các quyền lợi của Nga, điều mà nay truyền thống Nga đã xác nhận.

Thế nhưng Crimea là gì?

Đó là một bán đảo phía nam nước Ukraina,  nằm giữa Biển Đen và biển Azov, ngăn cách với Nga ở phía đông bằng eo biển hẹp Kerch, và là một vùng tự trị của Ukraina. Dù tiếng Nga và Tatar là hai ngôn ngữ địa phương được công nhận nhưng tếng Ukrainian được qui định là ngôn ngữ chính thức.

Crimea có diện tích 26.100 km2 với một khối dân nhiều màu sắc sống trên đó: 58% nói tiếng Nga và thân Nga, đại đa số tập trung tại hai đô thị lớn nhất của Crimea. Nhưng những sắc dân còn lại thì chống đối kịch liệt sáp nhập lãnh thổ của họ vào nước Nga,  gồm 25% dân số người Ukraina và dân Tatar 12%. 

Không phải Crimea chỉ là một xứ xinh đẹp hấp dẫn khách du lịch thập phương, Crimea còn là một vùng rất bấp bênh về chính trị. Khi còn sống trong khối Liên Xô, và vì ương ngạnh dân Tatar đã bị Stalin đầy đi năm 1944. Sau này vào năm 1954 Khrushchev buộc phải ra sắc dụ công nhận Crimea là một phần lãnh thổ của Ukraina, khi cả Nga và Ukraine đều thuộc Liên Xô. Dân Tatar lục tục quay về cố hương Crimea của họ. Năm 1992, sau khi Liên Xô sụp đổ, Crimea quyết định nhập với nước Ukraina tân lập.

Bên cạnh khối dân Tatar chống Nga kịch liệt, còn có số người nói tiếng Nga và thân Nga đáng kể. Do ảnh hưởng từ lịch sử nên phần lớn cư dân đang sinh sống ở Crimea hiện nay là người Nga, chiếm khoảng hơn 58% tổng số dân cư. Tại thủ phủ Simferofol, khoảng 70% dân số là người Nga.

Số người này e ngại chính quyền trung ương tân lập ở Kiev và muốn quay về phía Nga. Những người muốn ly khai với Ukraina đã chiếm một số địa điểm quan trọng ở Crimea và khi chính quyền trung ương Kiev ra lệnh động viên để bảo toàn lãnh thổ thì tân thủ tướng Crimea, là một người Nga đã kêu gọi Nga đến ổn định tình hình.

Có thể lời kêu gọi là một sắp xếp, nhưng dù sao đi nữa Nga không thể bỏ qua vì Crimea là một vùng chiến lược tối quan trọng.

Hạm đội Biển Đen thuộc hải quân Nga có một căn cứ ở thành phố Sevastopol của Crimea suốt 230 năm qua. Các tàu chiến và tàu ngầm neo tại đây nằm ngay phía bắc Thổ Nhĩ Kỳ và có thể tiếp cận với Địa Trung Hải để gây ảnh hưởng đến Trung Đông và Balkans. Sevastopol có một tầm quan trọng rõ ràng đối với Nga. Năm 2010, Moscow từng dùng một thỏa thuận về khí tự nhiên để đổi lấy việc gia hạn thuê căn cứ hải quân ở Ukraine.

Putin thực sự đã nổi khùng. Hôm nay Nga đã hạ tối hậu thư cho hay quân Ukraina tại Crimea phải đầu hàng trước 3 giờ GMT nếu không sẽ bị tấn công. Ngoại trưởng Nga Minister Sergei Lavrov mới đây nói rằng Nga sẽ trả lời cho những đe dọa từ "chủ nghĩa quốc gia quá khích".

Crimea nếu dưới quyền cai trị của một chính quyền bài Nga thì hải quân Nga mất thế. - Chuyện chính quyền Kiev chống Nga chưa xẩy ra, nhưng việc Nga can thiệp quân sự vào nội tình Ukraina có thể khiến điều Nga sợ hãi trở nên có thực.

Điền Thảo.