Chàng trai xuyên Việt chụp 3.000 tấm ảnh rác thải nhựa gây ám ảnh

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Hùng (Lekima Hùng)

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Hùng (Lekima Hùng) là người Việt đầu tiên thực hiện chuyến hành trình dài 6.879 km để ‘săn’ rác thải nhựa.

Tháng 8/2018, tại Hà Nội, Lekima Hùng bắt đầu chuyến hành trình rong ruổi bằng xe máy từ Bắc vào Nam, qua 39 tỉnh thành (trong đó có 28 tỉnh thành ven biển). Chuyến đi kéo dài 43 ngày, Lekima Hùng đã quay và chụp nhiều thước phim cùng hơn 3.000 tấm ảnh ghi lại tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa gây ra trên dải đất hình chữ S.

Rác thải nhựa đã trở thành vấn nạn toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và đe dọa tương lai của nhân loại. Việt Nam là quốc gia đứng thứ tư trên thế giới về việc xả rác thải nhựa ra đại dương.

Rác ở Lệ Thủy – Quảng Bình

Đổ thẳng rác xuống biển ở Lý Sơn

Biển Bình Thuận

Là người đầu tiên đi dọc các tỉnh thành ven biển Việt Nam chỉ để chụp rác, Lekima Hùng chia sẻ: “Càng đi, tôi càng nhận thấy môi trường nói chung và môi trường biển nói riêng của đất nước ta đang bị tàn phá nghiêm trọng. Có rất nhiều nguyên nhân khiến số lượng rác thải gia tăng, một trong số đó phải kể đến là ý thức của con người”.

Một con kênh rác sẽ chảy ra biển 

Ngập trong “biển rác” tại xã Chí Công, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Định

Khu di tích Hòn Phụ Tử

Nam nhiếp ảnh đã bỏ công tìm hiểu và nghiên cứu nhiều tài liệu về tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa trong suốt một năm trước. Chuyến đi giúp Lekima Hùng có được một cái nhìn toàn diện về tầm quan trọng của việc cứu môi trường nói chung và đại dương nói riêng khỏi mối nguy hại từ rác thải nhựa.

“Qua chuyến hành trình Save our seas, tôi muốn đi để ghi lại, để chụp lại những hình ảnh chân thực nhất về tình trạng xả rác thải nhựa ở Việt Nam. Từ đó giúp mọi người có thể hình dung điều gì đang xảy ra và hậu quả sẽ ra sao nếu chúng ta không làm gì”, Lekima Hùng cho biết.

Thông qua chuyến đi, anh Hùng mong muốn gửi được thông điệp mạnh mẽ, nhấn mạnh đến 3R trong việc sử dụng rác thải nhựa: Reduce (giảm thiểu), Reuse (tái sử dụng), Recycle (tái chế).

Khi chia sẻ với bạn bè về dự định thực hiện chuyến đi, Lekima Hùng nhận được nhiều ý kiến, người ủng hộ, người cho rằng… gàn dở. “Nhiều người hỏi tôi vì sao lại tự bỏ tiền túi và gác mọi công việc để thực hiện một chuyến hành trình vừa mất thời gian, vừa vất vả và đem lại cho bản thân những rủi ro, bất trắc? Cũng không ít người ngạc nhiên khi thấy tôi tiêu tốn thời gian vào chụp rác mà không phải thực hiện các bộ ảnh phong cảnh các miền đất nước như tôi từng làm”.

‘Quăng rác xuống biển là bạn đang quăng rác vào bữa ăn của chính mình’

Dù đã chuẩn bị sẵn tinh thần về tình trạng ô nhiễm môi trường dọc các tỉnh thành ven biển Việt Nam, Lekima Hùng vẫn không khỏi ngỡ ngàng.”Tôi đã sốc với biển rác dài cả cây số, tưởng không hề có trong sự thật. Đó là cảnh tượng khiến tôi choáng ngợp, kinh hoàng dù không ít lần chứng kiến nhiều nơi bị ô nhiễm nặng nề”.

Đó là “ấn tượng” đầu tiên của Lekima Hùng khi đến với vùng ven biển của xã Chí Công huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận (cách Phan Thiết khoảng 80 km). Một bãi biển dài được phủ kín bởi túi ni lông, quần áo, rác thải sinh hoạt thay vì cát trắng. Thậm chí người dân hồn nhiên ra đây đi vệ sinh nặng, nhẹ đủ cả.

Một người dân đang phơi cá giữa biển rác tại chợ Cần Giờ, TP HCM

“Tôi đã đi trên một phần của bãi biển, nơi rác chất thành đống, có những chỗ dày cả vài chục phân. Rác ở đây không chỉ làm mất mỹ quan, hôi thối, môi trường sống của người dân cũng bị ảnh hưởng, nguy cơ bùng phát, lây nhiễm dịch bệnh rất cao…”, anh nói.

Hỏi lý do tại sao người dân nơi đây lại hay vứt rác xuống biển, anh Hùng nhận được câu trả khiến nhiều người giật mình: Một phần vì không có xe gom rác, một phần vì đã quen đổ rác ra kênh, ra biển.

Có thể bạn chưa biết, lượng rác thải nhựa con người đổ xuống đại dương mỗi phút tương đương với mỗi chiếc xe tải rác. Nếu không hành động, con số này sẽ tăng thành 2 xe tải mỗi phút vào năm 2030 và 4 xe tải mỗi phút vào năm 2050. Khi đó sẽ có hơn 937 triệu tấn nhựa so với 895 triệu tấn cá trong đại dương.

Còn theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc, có hơn 600 loài sống ở biển bị ảnh hưởng bởi rác thải nhựa. 15% các loài bị vướng hay nuốt phải rác thải nhựa có nguy cơ tuyệt chủng. Điều đáng báo động là đến năm 2050 có khoảng 99% các loài sẽ bị ảnh hưởng bởi rác thải nhựa.

Người dân rửa cá ngay trên bãi biển

Người dân lại tắm trong rác

Một con kênh đầy rác ở trung tâm huyện Bình Đại, Bến Tre. Bình Đại là một trong ba huyện tại Bến Tre nằm gần biển.

Trong chuyến hành trình đi chụp rác thải nhựa, không ít lần Lekima Hùng gặp phải những khó khăn, gian khổ thậm chí là nguy hiểm. Đó là những lần anh giơ máy định chụp một chiếc xe đang cố tình “xây” những “núi rác mới” thì bắt gặp những câu nói khiếm nhã, dọa đánh, dọa đập máy, rồi những ánh nhìn ác cảm từ những người dân sinh sống trong “biển rác”…

Thanh Hóa

Quảng Ngãi

Nhưng trên hết, Lekima Hùng chỉ mong muốn: “Làm một điều nhỏ bé từ khả năng của mình để hạn chế rác thải nhựa. Bạn hãy nhớ rằng, khi quăng rác xuống sông, xuống biển chính là bạn đang quăng rác vào bữa ăn của mình. Trái đất là một hệ sinh thái đơn độc, cũng là hệ sinh thái duy nhất của chúng ta. Nếu chúng ta đầu độc hay bóc lột nó, chúng ta không còn hệ sinh thái nào khác. Chưa bao giờ đại dương đang bị đe dọa khủng khiếp như hiện nay”.

Thúy Quỳnh
Ảnh: Lekima Hùng