16 October 2024

Hồn Ma Bên Bờ Sông Dakbla

Trần Bạch Thu

Tôi lên Kontum sau chiến cuộc “mùa hè đỏ lửa” năm 1972, phố xá vẫn còn dấu vết đổ nát, hoang tàn chưa dọn dẹp, nhà cửa ở khu phố chính, một vài căn vẫn còn trống hoác, trơ những mảng tường cháy đen còn ám khói. Ngoài ven thị xã, đây đó trong sân nhà mấy hố bom cày còn đọng nước chưa ai lấp. Dọc theo đường Nguyễn Huệ đi vòng lên phía Phương Nghĩa mọi người vẫn còn nhắc lại mấy hôm đầu hồi cư về đây, xác súc vật lẫn xác người vẫn còn nằm rải rác ven đường bốc lên mùi thúi rửa.

Đang còn phân vân không biết sẽ trú ngụ nơi đâu. Thường thì anh em mới lên đáo nhận nhiệm sở hay mướn nhà ngoài phố ở chung với nhau cho tiện việc đi làm hay ra phố chợ, còn những ai độc thân thì được cho biết có một căn nhà gỗ hai tầng còn bỏ trống được gọi là “biệt điện” vì trước đây là nơi dừng chân nghỉ trưa của vua Bảo Đại khi đi kinh lý vùng đất nầy, nhưng ít có ai chịu đến đây ở vì vắng vẻ và hơi sợ, nhất là cư dân xung quanh hay đồn đại với nhau là khu nhà nầy có ma, ngay cả ngôi biệt thự ngói đỏ khang trang nằm bên kia đường gọi là “công quán” cũng ít có người chịu đến tạm trú dù chỉ một vài ngày.

Đây là một khu đất rộng, rậm rạp trồng nhiều cây vông (bã đậu) cao vút giáp giới bờ tường, khu doanh trại của các cố vấn Mỹ, nằm gần sát dốc cầu Dakbla về phía bên thị xã. Đứng trên thành lan can ngôi nhà biệt điện nầy, ta có thể nhìn thấy cả một vùng trời nước bát ngát mênh mông bên bờ sông, cảnh núi đồi xa xa thật hùng vỹ và thơ mộng, tôi rất thích nên xin dọn vào ở ngay. Có thể mọi người lo sợ về an ninh, nhưng tôi nghĩ nhà nằm sát tường rào khu nhà cố vấn Mỹ chắc cũng không đến nổi nào, hơn nữa dưới chân cầu Dakbla luôn luôn có Nghĩa quân thuộc trung đội gác cầu ngày đêm nên có lẽ cũng không sao.

Thật đúng là ngôi nhà hoang từ lâu không có người ở, bếp núc lạnh tanh, sau nhà có một cái giếng nước lâu ngày không ai “cảo” (vét) nên lá cây đổ ngập lên đến gần bờ thành. Mọi người đồn rằng bộ đội miền Bắc chết không kịp kéo đi đã bị quăng xác xuống giếng, nghe cũng hơi ớn, nhưng rồi tôi mướn người xuống cảo giếng cũng chẳng thấy đâu và nước giếng ở vùng đất Kontum cát trắng nầy, đặc biệt là ở nơi nào cũng vẫn mát ngọt như nhau, ngay cả giữa lòng phố thị bên cạnh trường trung học Hoàng Đạo, phía sau dãy phố cổ đường Nguyễn Huệ có một “Giọt nước” trũng, lộ thiên lâu đời, nước ngọt phún chảy ra quanh năm và cư dân đông đúc ở xóm bên kia con dốc thường hay ra đây lấy nước về dùng tự do.  

Tôi sắp xếp dần, nhà cũng tươm tất và ấm cúng, trong nhà có bộ sa lon bằng gỗ thông sơn véc ni bóng láng do Thiếu tá Phan, chỉ huy trưởng Thiết đoàn 8 gởi tặng cùng với bộ giường ngũ dã chiến bằng sắt và một số vật dụng cá nhân. Sinh hoạt ổn định, không khí trong lành, có người tới lui, thỉnh thoảng tôi có rủ một số anh em đến chơi, có khi ngủ lại qua đêm trong căn nhà tôn rất rộng ở bên hông biệt điện. Thật vui vẻ, có hôm các bạn còn hỏi với nhau:

        - Có ai thấy ma “nữ” nào không?

Kamala Haris Thật Sự Là Ai?

Kim Nguyễn

Cuộc bầu cử Tổng Thống đã bắt đầu sớm tại hơn 20 tiểu bang, Texas và một số tiểu bang khác sẽ bắt đầu bầu cử sớm vào Thứ Hai tuần tới, ngày 21/10. Đa số các cuộc thăm dò vào Chủ Nhật vừa qua cho hay cựu TT Trump đang dẫn đầu tại 6 trong 7 tiểu bang chiến địa. Theo chiều hướng này, cựu TT Trump rất có cơ hội giành chiến thắng, trong khi đó thì đảng Dân Chủ đã bắt đầu hoảng sợ, hai cựu Tổng Thống Dân Chủ Bill Clinton và Barack Obama đã xuất hiện trong các quảng cáo và đích thân đi vận động cho Kamala Harris.

Bài viết của nhà báo Nicole Russell phổ biến trên USA TODAY sáng nay cho hay “Nếu Trump đắc cử, đó là lỗi của đảng Dân Chủ trong việc lựa chọn ứng cử viên và chính sách của họ. Đảng Dân Chủ đã lựa chọn những ứng cử viên yếu kém, không phải một lần mà tới hai lần trong năm nay. Thật đáng xấu hổ.” Nhà báo này nhấn mạnh: “Đảng Dân Chủ đề cử Kamala Harris, một người đã không giành được chiến thắng trong bất kỳ một cuộc bầu cử sơ bộ nào và lập trường thì còn cực đoan hơn Biden rất nhiều. Về chính sách, đảng Dân Chủ đã xây dựng nền tảng của họ dựa trên những ý tưởng cực tả. Nếu Trump tái đắc cử, thêm một lần nữa, đây là dấu hiệu cho thấy phần lớn cử tri đã bác bỏ chính sách cấp tiến của đảng Dân Chủ.”

Chủ trương bỏ ngỏ biên giới của Biden-Harris đã cho hơn 15 triệu người xâm nhập vào Hoa Kỳ. Nhiều thành phần khủng bố, băng đảng, tội phạm bạo lực, sách nhiễu tình dục, buôn bán ma túy, và gián điệp của Afghanistan, Trung Cộng đã theo làn sóng di dân đi sâu vào nội địa Hoa Kỳ. Khủng hoảng biên giới và lạm phát là những ưu tư hàng đầu của cử tri trong cuộc bầu cử này. Đa số cử tri (60%) tin tưởng cựu TT Trump trong việc bảo vệ biên giới và giải quyết vấn đề lạm phát.

FBI phá vỡ một âm mưu khủng bố.

Thư Của Người Khách Âu Đến Thăm Và Viết Về Hà Nội

Bức thư rất vui qua lối viết dí dỏm của tác giả (TTR)

** 

Em thân yêu!

Anh tới Hà Nội đã được hai tuần rồi. Chắc em cũng biết, hai tuần trong đời một con người không đáng là bao, nhưng em cứ tin rằng hai tuần ở đây mang lại cho anh nhiều cảm xúc hơn hai mươi năm ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Thế giới của chúng ta rộng lớn và kỳ lạ, và Hà Nội có cả hai đặc tính đó, đã vậy còn kỳ lạ và rộng lớn một cách vẻ vang.

Đấy là một thành phố không lớn lắm em ạ, nhưng rõ ràng ai sống ở đấy cũng tự hào. Sự tự hào này có nhiều cách diễn đạt, ví dụ như có rất nhiều món ăn kiêu hãnh mang tên Phở Hà Nội, ô mai Hà Nội, bánh Trung Thu Hà Nội… Nhưng chủ yếu người đi đường thích nói mình là người Hà Nội. Có lẽ đấy là thành phố duy nhất có người trí thức, người nông dân, người nhập cư, người vãng lai và người Hà Nội.

Thành phố này có một khí hậu tuyệt vời, không nóng và không lạnh, không quá nắng và cũng không quá mưa. Và có sự âm thầm rất khó tả. Nếu nửa đêm, em có dịp đi bộ trên vỉa hè, nghe rõ từng tiếng bước chân mình và nghe lá cây trên đầu xào xạc, mùi hoa sữa (rất giống sữa tươi!) bay bay, cam đoan em sẽ có một cảm giác lâng lâng đến nghẹn ngào.

Kiến trúc ở đây có cổ kính, có hiện đại, có nửa cổ kính, nửa hiện đại, thậm chí có cả sự pha trộn cực kỳ phong phú ví dụ như cái cột thì cổ kính còn cái mái thì hiện đại. Điều ấy rõ nhất ở những vùng mới xây dựng ven đê. Đến nỗi anh vô cùng hối tiếc khi ngày xưa mình đã mất tiền đến Hy lạp và đến La mã để xem các công trình. Chỉ cần đến Quảng Bá là thấy tất cả.

Anh hay lang thang một cách hào hứng trên những con phố cổ ở trung tâm. Lang thang bằng đôi chân của mình vì đấy khéo là cách tốt nhất để nhẩy, để chạy, để nhón gót hoặc để luồn lách qua đủ các thứ xe cộ, quang gánh, hàng quán la liệt, phong phú, rực rỡ, lộn xộn, lơ lửng ở tứ phía.

Em sẽ không khi nào tưởng tượng nổi người ta có thể chất nhiều thứ đến thế và trưng bày nhiều thứ đến thế trên một vỉa hè nhỏ hẹp đến thế. Nếu anh là chủ một con tàu vượt đại dương, anh thề sẽ mời một người dân Hàng Ngang hay Hàng Đào làm thuyền trưởng vì ông ta có thể xếp một triệu khách lên một con tàu có sức chở một trăm người.

Tuy đi lại vất vả như thế, anh không khi nào thấy mệt em yêu ạ, vì chỉ cần di chuyển vài mét là anh có thể ngồi xuống, nghỉ ngơi ở một quán nước trà trên vỉa hè. Ai cũng tưởng trà đạo của Nhật là vô địch. Họ nhầm. Trà chén ở Hà Nội đúng mới là một tôn giáo thực sự.

Từ thanh niên đến ông già, từ ông xích lô đến ngài tiến sĩ đều có thể cầm cái chén bé xíu trong tay, ngồi cả ngày và uống kiên nhẫn từng giọt trà một (bởi nếu không uống từng giọt thì chả có cách nào ngồi lâu tới vậy!). Khi ngồi xuống đấy, qua các câu chuyện khách khứa trao đổi với nhau, anh cũng biết được toàn bộ tình hình Trung Đông, giá vàng, giá đô la, ai sắp làm tổng thống Mỹ và ai sắp trở thành hoa hậu. Rõ ràng đấy không phải là một quán nước thông thường, mà là những trạm phát thanh, do những người thành thạo, có tâm huyết đảm nhiệm một cách tình nguyện. Thậm chí, anh còn tin rằng, nếu em phản bội anh, đi với kẻ khác tại Paris, thì chỉ cần ngồi ở một quán nước vỉa hè anh cũng biết, vì chỗ này có đủ mọi tin tức trên đời, đã thế còn lan truyền cực nhanh.

Nếu không đi bộ thì anh đi xe. Thành phố này người ta dùng xe máy để đi và xe hơi để khoe, vì đi xe hơi có thể chậm hơn đi xe máy rất nhiều nhưng nhiều người vẫn mua với mục đích ra “oai”.

Anh không nhớ “oai” dịch ra tiếng Anh như thế nào nhưng ở tiếng Việt, từ ấy rất quan trọng. Tuy “oai” không phải thức ăn, không phải nước uống, càng không phải quần áo nhưng nhiều người thà không ăn, thà không uống, thà không mặc quần áo chứ cương quyết không “oai”. Họ có khả năng dành dụm, tích cóp, phung phí bất tận cho “oai” chứ không cho bất cứ gì khác.

Đi xe máy ở Hà Nội, theo anh, quan trọng nhất không phải cần biết luật giao thông, mà chỉ cần biết bấm còi và không giật mình khi nghe đứa khác bấm còi. Ngày đêm, tiếng còi xe vang vang trên từng góc phố, từng hàng cây, từng con đường, trở thành một bản nhạc hùng vĩ, bất tận. Anh có cảm giác bây giờ mà hạ cánh xuống Paris không nghe tiếng còi nữa, anh sẽ nghĩ đấy là một thành phố ma. Cũng như tất cả các thành phố hiện đại khác, ở Hà Nội có kẹt xe, và cũng như tất cả người dân khác, khi kẹt xe người ta phải nhăn nhó. Nhưng với tính sáng tạo bẩm sinh và khả năng nhanh nhẹn cao độ, dân Hà Nội lúc kẹt xe không ngồi im đọc sách hoặc cầu nguyện.

Họ phi lên vỉa hè, phi vào các ngỏ nhỏ và nếu có thể "phi" lên cả ngọn cây. Ai cũng phi và ai cũng tìm cách lách nhanh hơn người khác cho nên sự kẹt xe thường được tự giải quyết rất gọn gàng. Anh đặc biệt thích những lúc trời mưa, khi mà ngồi trên xe máy nước ngập ngang đùi, thỉnh thoảng có cảm giác một chú cá chạm vào chân, chưa khi nào ở trong thành phố mà anh gần thiên nhiên đến thế. Đã xuất hiện những tin đồn khi phố thành sông, có nhiều người đi làm về chỉ cần rũ ống quần là có nửa ký cá rơi ra, không cần mua ở chợ. Những người may mắn còn vớ được cả lươn. Còn ếch nhái thì nhiều vô kể. Nhưng ếch nhái thì tính làm gì?

Kỷ niệm sâu sắc nhất khi ở đây có thể xảy ra rất hồn nhiên, rất bất thình lình và rất đời thường lúc ta đến các tiệm ăn. Hà Nội có rất nhiều tiệm ăn, và có nhiều món ngon khủng khiếp, được chế biến cầu kỳ, truyền từ đời nọ sang đời kia.

Nếu như ở châu Âu, tới tiệm ăn phải đặt chỗ trước thì ở Hà Nội chỉ cần phải chuẩn bị tinh thần. Ở các tiệm ăn này, tiền bạc không là gì cả, chỗ ngồi không là gì cả, khách khứa cũng không là gì cả mà bà bán hàng là tất cả. Bà ấy có thể tươi cười (điều này khá hiếm) bà ấy có thể hầm hầm và mắng mỏ xa xả (điều này khá thường xuyên).. Khách ăn không hề tự ái, và cũng không được tự ái bởi không ăn thì “biến” để đứa khác ăn.

Nhân tiện nói thêm "biến" là một từ rất phổ biến ở đây. Ta có thể bị kẻ khác hô “biến” ở bất cứ chỗ nào, kể cả lúc chia tay với người yêu. Nhưng chắc em cũng hiểu, phần lớn anh không biến vì anh đâu phải là thần thánh, anh chỉ đứng sững sờ.

Tất cả những chi tiết ấy chỉ chứng tỏ ẩm thực Hà Nội cực kỳ tinh tế và ngon miệng. Nó tinh tế đến mức để thưởng thức nó, khách hàng sẵn sàng hy sinh tiền bạc, thời gian, sức lực và đôi lúc cả danh dự của mình. Những món ăn này đã vượt lên trên những giá trị thông thường, trở thành thiêng liêng đến mức mọi thứ khác đứng cạnh đều trở nên tầm thường.

Nếu ở Paris, sau khi dùng bữa, hai đứa mình gọi hai cốc cà phê thì ở Hà Nội, hai đứa có thể ra “trà chanh chém gió”. Điều phi thường là thứ nước ấy chả có trà cũng chả có chanh. Nó có gì thì quỷ sứ cũng không biết nhưng ai uống cũng vung tay chém vào không khí trên vỉa hè khiến muỗi bay tán loạn. Ở các quán trà chanh này nếu anh có bảo mình là Tổng thống Pháp chắc cũng có người tin và nếu không tin cũng chả ai cười, vì ở đây mọi người đều có chức vụ cao hoặc quen với ai đó chức vụ cao.

Nói tóm lại, sau một ngày đi bộ, đi xe, ăn uống và chém gió, anh đã cảm thấy nhịp sống trẻ trung, say sưa, đầy sôi động của Hà Nội. Và anh nghĩ mình rất khó xa nơi đây, mình yêu nó từ lúc nào như yêu một cô gái dễ thương, vừa đỏng đảnh, vừa ngây thơ vừa phá phách, vừa nhí nhảnh vừa cau có, quyến rũ vô cùng.

Anh hy vọng em bỏ hết mọi thứ, bay sang đây với anh, và hai đứa sẽ nắm tay nhau đi dưới hàng cây, để hoa sấu (tên một loại hoa sinh ra quả vừa ngọt vừa chua) rơi lên tóc.

Anh của em
Pie.

11 October 2024

Cười Tí Tỉnh: Quyền Hưởng Dụng

Một người phụ nữ quyết định tự thưởng cho mình một món quà lớn nhân dịp sinh nhật lần thứ 70 của mình bằng cách nghỉ qua đêm trong một khách sạn rất đẹp. Khi trả phòng vào sáng hôm sau, nhân viên lễ tân đưa cho bà ta một hóa đơn giá 250 đô la.

Bà ấy yêu cầu cho biết tại sao mức phí lại cao như vậy "Tôi đồng ý rằng đây là một khách sạn đẹp, nhưng các phòng không đáng giá 250 đô la chỉ cho một đêm - thậm chí tôi không ăn sáng nữa!"

Cô nhân viên nói rằng 250 đô la là 'giá tiêu chuẩn' và bữa sáng đã được bao gồm trong đó để bà tuỳ nghi.

Bà ta nhất quyết muốn nói chuyện với người quản lý. Người quản lý tới và được nhân viên lễ tân báo trước, tuyên bố: "Khách sạn này có một hồ bơi cỡ Thế vận Olympic và một trung tâm hội nghị to lớn luôn sẵn sàng để sử dụng."

“Nhưng tôi không sử dụng chúng.”

"Vâng những tiện nghi đó có sẵn ở đây, và bà có quyền xử dụng." Anh tiếp tục giải thích rằng người khách cũng có thể đã xem một trong những buổi trình diễn trong khách sạn mà diễn viên là những người nổi tiếng, "Chúng tôi có những nghệ sĩ giải trí bậc nhất trên thế giới biểu diễn ở đây."

"Nhưng tôi đã không đi xem bất kỳ buổi biểu diễn nào."

"Vâng, chúng tôi đã sắp xếp, và khách có thể tuỳ tiền hưởng dụng."

Quản lý có nhắc đến bất kỳ tiện ích gì, bà ta ấy vẫn trả lời: "Nhưng tôi không dùng!" và Người quản lý trả lời theo đúng bài bản của mình.

Sau vài phút đối đáp và người quản lý vẫn không hề lay chuyển, bà khách quyết định trả tiền, viết ngân phiếu và đưa cho anh. Người quản lý rất ngạc nhiên khi nhìn vào tấm ngân phiếu.

"Nhưng thưa bà, tấm ngân phiếu này này chỉ có 50 đô la thôi"

"Đúng vậy, tôi đã tính chi phí cho anh 200 đô la khi ngủ với tôi."

"Nhưng tôi có làm như vậy đâu!"

"Chà, tệ quá, tôi đã ở đây, và anh hoàn toàn có quyền tùy nghi."

!!

(Theo Quora Digest)

05 October 2024

Bệnh Lú Lẫn Alzheimer Và Nỗi Lo Sợ Của Tuổi Già


Tác giả: Bác sĩ Thú y Nguyễn Thượng Chánh 
 & Dược sĩ Nguyễn Ngọc Lan
 
Đây là một bài tóm lược từ một tài liệu học tập (formation continue) của công ty dược phẩm Apotex Canada gởi cho dược sĩ tại Québec.
Pharma Conseils - Volume douze / Numéro trois - Automne 2008: «Mise à jour sur la maladie d'Alzheimer»
Bài viết nầy chỉ để phổ biến kiến thức khoa học chớ không có mục đích để chẩn đoán hay chữa trị.
Mọi thắc mắc hay nghi vấn về cách chẩn đoán hay chữa trị bệnh Alzheimer, xin quý bạn hãy tham khảo trực tiếp với bác sĩ gia đình của quý bạn.
NTC & NNL
**
 
Ngày xưa ở Việt Nam, tác giả cũng đã từng gặp rất nhiều bác lớn tuổi đi chơi trong xóm nhưng lại không biết đường về nhà, hoặc có khi thì con cái đã dọn cơm ăn rồi nhưng lại trách móc là tụi nó chưa dọn cơm ăn...Thuở đó, mình cứ nghĩ rằng hễ già cả rồi thì ai cũng có thể bị lú lẫn như vậy hết, và có người bị nặng có người bị nhẹ. Chỉ đơn giản vậy thôi!
Cho đến sau ngày định cư tại Canada năm 1980, mình mới được nghe đến cái tên Alzheimer lần đầu tiên.

Đây là một căn bệnh của người già nên ít ai quan tâm đến như bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường hay ung thư, vân vân. Người Việt Nam mình dù cho sống ở đâu đi chăng nữa, cũng vẫn có thể bị vướng bệnh Alzheimer như mọi dân tộc khác trên quả địa cầu nầy...

Alzheimer: căn bệnh của thế kỷ

Alzheimer là bệnh thoái hóa hệ thần kinh (neurodegenerative), và không thể nào làm hồi phục lại được. Bệnh nhân dần dần sẽ bị mất trí nhớ, thay đổi tâm tánh cùng với sa sút trí tuệ. Bệnh do Bác Sĩ Alois Alzheimer (Đức Quốc) tìm ra vào năm 1906 sau khi giải phẫu khám nghiệm một người đàn bà lớn tuổi đã chết vì chứng sa sút trí tuệ. 

Quan sát não bộ cho thấy có sự hiện diện của rất nhiều mảng thoái hóa amyloides (neuritic plaques, plaques amyloides) nằm ở bên ngoài tế bào thần kinh chết, và những xoắn sợi thần kinh (neurofibrillary tangles, écheveaux neurofibrillaires) do protein Tau tạo ra nằm trong tế bào đó... Chính các mảng amyloides và các xoắn sợi thần kinh nầy đã làm tổn hại đến hệ thần kinh và ngăn trở sự dẫn truyền những mệnh lệnh… Dần dần đưa đến sự sa sút trí tuệ hay là sự mất trí nhớ hoặc còn được gọi là bệnh lú lẫn ở người già. 

Đây là một hội chứng phức tạp vì bao gồm nhiều triệu chứng khác nhau như sự mất trí nhớ, mất khả năng phán xét hay lý luận, thay đổi nhân cách hay tâm tánh, cũng như hành động cử chỉ, v.v...

Trải qua nhiều thế kỷ, người ta vẫn thường tưởng rằng những triệu chứng kể trên là những giai đoạn bình thường trong tiến trình của sự lão hóa.

Cho mãi đến ngày nay, khoa học cho biết sự sa sút trí tuệ là hậu quả của nhiều căn bệnh khác nhau thí dụ như: đứng đầu là Alzheimer, kế đó là tai biến mạch máu não stroke, bệnh Parkinson, bệnh Huntington, bệnh Creutzfeldt-Jacob (còn gọi là bệnh bò điên), cancer não, chấn thương sọ não. Và cũng là hậu quả của sự lạm dụng rượu hay sự sử dụng một vài loại thuốc Tây, vân vân. 

Thống kê cho biết, tại Canada hiện có 300.000 người bị bệnh Alzheimer. 

Cứ 20 người tuổi trên 65 thì có một người bị bệnh Alzheimer. Theo ước đoán, vì tầng lớp người già không ngớt gia tăng thêm lên mãi, cho nên số bệnh nhân Alzheimer có thể lên đến 3 tới 4 triệu người vào năm 2031.

Hoa Kỳ hiện có 5.3 triệu bệnh nhân Alzheimer...Trong số nầy gồm có 5.1 triệu người trên 65 tuổi và 200.000 người bệnh dưới 65 tuổi.

Alzheimer không những chỉ tàn phá bệnh nhân mà thôi, mà nó còn gây ảnh hưởng nặng nề luôn đến sự sinh hoạt và cuộc sống gia đình của người thân ở chung quanh nữa. Ngoài ra, cũng phải nói đến một gánh nặng về...y-tế phí!

Tại sao có bệnh Alzheimer?

02 October 2024

Chứng Tích: tranh A.C.La




Chứng Tích 
(WAR-TORN HOUSE)

oil on canvas
24x36 inch (61x91.5 cm)
by A.C.La  Nguyễn Thế Vĩnh
*

Vài hàng về bức tranh

Thuở thơ ấu, tôi đã từng chứng kiến cảnh ngôi nhà nơi mình sinh ra và lớn lên bị đốt cháy đổ nát như thế này khi chiến tranh chống Pháp ở giai đoạn dữ dội. Một hôm tôi từ chỗ tản cư lánh nạn theo mẹ trở về thăm nhà thì thấy những căn nhà chung quanh thành tro bụi. Riêng nhà tôi vẫn đứng đó, nhưng sau đó không lâu những lọn khói nhỏ xuất hiện trên mái ngói rồi chẳng bao lâu một cột khói cuồn cuộn bốc lên và sau chót biến thành trăm nghìn lưỡi lửa chen nhau thoát lên trời cao. Tiếng khóc òa vỡ  của người mẹ tần tảo để xây dựng cơ nghiệp vẫn còn vang vọng trong tâm khảm. "Mai đây lấy chỗ nào mà ở hả con!" Câu nói ấy tôi mang theo suốt cuộc đời mình..

Trong thời gian làm việc ở một thành phố miền cao, tình cờ tôi lại khám phá ra một ngôi nhà đổ nát vì chiến tranh. Ngôi nhà nằm ở ngoại ô thành phố. Những lúc nhàn tản, tôi hay đến đó để ngắm nhìn. Tôi có nhiều cảm xúc khi nhìn ngôi nhà này vì nó là hình ảnh gợi nhớ dĩ vãng.

Chính ngôi nhà tòa tỉnh cấp để tôi tạm trú cũng là một ngôi nhà bị pháo kích trong cuộc tấn công của cộng quân trong Tết Mậu Thân. Vợ chồng chủ nhà gốc Pháp sợ hãi đã bỏ về cố quốc. Chung quanh nhà cỏ mọc tư do trên những khoảng đất chưa trải sỏi đá. Trước nhà vẫn còn lác đác nhiều bụi hoa. Một buổi sáng tinh sương tôi bất chợt có dịp ngắm nhìn một đóa marguerite nở trong đêm màu trắng đẹp lạ lùng. Đóa hoa phơi phới như không cảm thấy bơ vơ giữa bờ cỏ xanh lởm chởm. Ngôi nhà cha mẹ tôi xưa kia ở ngoài phố không có cây cỏ bao quanh như những ngôi nhà đổ nát tôi từng gặp. Nhưng dù sao chúng cũng đưa tôi trở về với kỷ niệm ấu thơ khó quên. Không biết chính dĩ vãng hay bản chất của một người thích cảnh tĩnh mịch khiến tôi hay đứng hàng giờ để ngắm những cảnh hoang vu.đổ nát như vậy....
... Đang mải mê ngắm nhìn cái vẻ đẹp hoang phế, bỗng nhiên tôi phát giác ra một cặp nai đứng xa xa ngó tôi nửa thăm dò, nửa hiếu kỳ. Chúng thật hiền từ và dễ thương. Trong cái cảnh hoang tàn một cặp thú hoang xuất hiện bỗng làm tăng thêm cảnh hoang dã. Chẳng hạn trong một khu rừng không người bỗng xuất hiện một con cọp,  lúc ấy cảnh trí trở nên hoang dại một cách đặc biệt.

Nhưng đồng thời cũng chính cặp nai ở đây lại đang mang đến cho cái cảnh cô liêu một cái gì sống động, một luồng sinh khí. Đứng một mình nơi đây vào một buổi hoàng hôn ít nhiều cũng thấy ngần ngại, sợ sệt. Một tiếng động nhẹ cũng có thể khiến giật mình. Chính cặp nai đã giúp xua đuổi cái cảm giác sợ sệt thường tình ấy. Chúng giống như những người bạn.

Văng vẳng đâu đây có tiếng ai kể lể:  "Trước đây một cặp vợ chồng đã từng làm chủ và sống trong ngôi nhà này. Người chồng là con một trong gia đình thừa hưởng gia sản cha mẹ để lại. Sau khi lập gia đình người chồng tiếp tục sống với vợ ở đấy. Ngày ngày họ theo nhau đi xuống vườn trồng trái dâu dưới sườn đồi. Dâu bán không hết, họ dùng chế biến thành mật: Mật Dâu. Họ là những người chăm chỉ, miệt mài làm việc và thật an vui với cái nghề trồng tỉa cha ông để lại". 

"Rồi chiến tranh lan tràn trên khắp đất nước, phá tan cảnh thanh bình như cuộc sống của cặp vợ chồng trẻ này . Những tiếng đại bác từ xa vang vọng về hàng đêm mỗi ngày nghe một gần. Chiến tranh bây giờ có thể xẩy ra bất cứ nơi đâu, ở ngay trong cái thành phố du lịch và  nghỉ mát này không chừng". 

"Quả nhiên đêm định mệnh đã tới. Ngôi nhà bị một trái pháo long trời lở đất và đã cướp đi hai mạng người, một cặp bài trùng đã thề hứa sống chết có nhau. Ngôi nhà kẹt giữa hai lằn đạn, làm mồi cho tàn phá".

Tiếng kể tiếp tục: "Một thời gian sau người ta thấy xuất hiện một cặp nai hay đến và quanh quẩn nơi ngôi nhà đổ nát này, có khi hai ba ngày mới bỏ đi. Chúng dẫn nhau tới khá đều đặn tuy không phải ngày nào hay tuần nào cũng có mặt".
Tiếng kể ngừng bặt để lại cho người nghe một suy nghĩ bắt buộc: Hai con nai chính là cặp vợ chồng trẻ năm xưa nay trở về để thăm chừng nơi họ đã quấn quít bên nhau trong những ngày hạnh phúc ngắn ngủi.trên dương gian....
Tôi đưa tay dụi mắt để biết rằng mình không mơ. Tôi đang đứng trước ngôi nhà hoang phế "quen thuộc". Tiếng nói thì thầm kia chính là của nàng tiên đang dẫn dắt tôi tạo một bức tranh mới để dâng tặng mẹ tôi và cặp vợ chồng trẻ nếu như họ có thật. Riêng kính tặng anh Hoàng Trọng Cang, ĐS1, cựu phó tỉnh trường Tuyên Đức, một huynh trưởng khả kính.

Qua "Chứng Tích" xin ghi lại cảm xúc về một chặng đường đã qua.

A.C.La Nguyễn Thế Vĩnh 

**

Tiếng nghẹn ngào trong cọ vẽ

Như Thương xem tranh CHỨNG TÍCH mà chạnh lòng nhớ đến ngôi nhà thân yêu ngày xưa - một chỗ ấm êm của tuổi thơ để đầy ắp kỷ niệm thuở nhỏ và một chỗ hạnh phúc của thời mới lớn để biết mộng mơ và ngắm trăng qua khung cửa sổ.

Đôi khi có những hình ảnh thường nhật mình đã vô tình không để ý rằng nó hiện hữu tận trong sâu thẳm thương yêu, mãi đến khi mình mất nó đi rồi thì lại nhớ ngẩn ngơ và cảm thấy mất mát ấy trở thành vết thương thật sự.

Một con ngõ đi về hai buổi quen thuộc, một góc tường quen, một căn phòng gần gũi bỗng dưng một hôm đổ nát và những dáng nét ấy đổi thay một cách bạo tàn !

Xót xa! Tiếc nuối! Ngậm ngùi! Để cõi lòng như hoang tàn trước Chứng Tích.

Mơ hồ trong trí nhớ và ký ức vẽ lại toàn bộ những hình ảnh xưa, không một viên gạch nào mất mát, không một bức tường vôi nào loang lổ, không một bụi cây ngọn cỏ nào điêu đứng ... thế là tâm trở về lại chốn bình an.

Dường như có tiếng nghẹn ngào trong cọ vẽ ... làm sao tìm lại được ngôi nhà xưa khi người họa sĩ đã đặt tên cho tác phẩm là CHỨNG TÍCH ? Phải chăng chỉ ngoại trừ khi nào hồn hoang của hai người trong ngôi nhà ấy tha tội cho chiến tranh ?

Út Như Thương

Mối Tình Đâu, truyện ngắn

- Nguyễn Ngọc Rao

Năm 1946, tôi là một đứa con trai lên 8 tuổi. Lúc đó tôi sống với cha mẹ tôi cùng với một chị gái và ba em trai tại một làng quê nghèo khó. Làng tôi nằm sát bên con sông Hồng [Hồng Hà] và ở cách tỉnh lỵ Nam Định [thuộc miền Bắc Việt Nam] khoảng 40 cây số. Vì hầu hết các gia đình trong làng đều theo đạo Thiên Chúa [đạo Công Giáo] nên làng tôi còn là một xứ đạo.

Hầu hết dân làng sống bằng nghề cày ruộng, trồng rau, nuôi gà vịt, hoặc nuôi tằm làm tơ. Riêng gia đình tôi chuyên về trồng ngô, khoai, sắn, chuối, và cũng có nuôi một con lợn hạch và một con trâu đực để cho thuê.

Vì dân nghèo quá nên làng chưa bao giờ có trường học. Năm bảy gia đình tương đối khá giả thì hoặc cho con trai đi học chữ nho với ông đồ nho duy nhất trong làng, hoặc cho con trai đi học chữ quốc ngữ ở một trường làng cách đó khoảng mười cấy số. 

Khi còn nhỏ, nhờ gia đình khá sung túc, bố tôi được đi học chữ nho trong 5 năm và học chữ quốc ngữ đến hết bậc tiểu học. Do đó bố tôi không gửi tôi đi học ở đâu cả mà tự lo việc “dậy vỡ lòng” cho tôi. Nhờ vậy khi lên khoảng 6 tuổi tôi đã biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ thông thạo rồi. Tôi lại cũng biết lai rai làm thơ nữa vì bố tôi rất thích làm thơ và đã sáng tác ra nhiều bài thơ. [Trên thực tế tôi không gọi bố tôi là “bố” mà là “thầy”.] Bố tôi đã dự định sẽ gửi tôi đi học trên Huyện [Quận lỵ] khi nào tôi được 9 tuổi, nghĩa là sang năm 1947 ; nhưng dự định này bị cản trở vì hoàn cảnh đã thay đổi ngay trước đó.

**
Vào khoảng giữa năm 1946, cuộc sống trầm lặng từ bao nhiêu thế hệ trong làng tôi đột nhiên bị xáo trộn hoàn toàn. Một số trai tráng trong làng bỏ nhà, bỏ công ăn việc làm đi “tham gia kháng chiến”, nghĩa là đi gia nhập vào hàng ngũ Việt Minh với mục đích đánh đuổi thực dân Pháp. Cũng vì làng tôi là một xứ đạo nên một số trai tráng đông hơn lại gia nhập Phong Trào Công Giáo Cứu Quốc do đức cha Lê Hữu Từ [giám mục địa phận Phát Diệm] khởi xướng, và họ hoạt động tự vệ chống Pháp ngay tại làng.

Bố tôi đứng đầu đội ngũ Công Giáo Cứu Quốc của làng nên phải hoạt động ngày đêm trong tổ chức đó và hoàn toàn bỏ lãng công việc làm ăn cũng như không còn thì giờ để dậy tôi học nữa.

Có một gia đình rất xa lạ đột nhiên đến cư ngụ tại làng tôi. Gia đình này gồm có hai vợ chồng và ba người con. Tôi nghe nói họ là “dân Hà Nội tản cư”, nghĩa là những người dân vùng Hà Nội đã phải bỏ chạy tới đây để tránh những cuộc đụng độ vũ trang càng ngày càng khốc liệt xảy ra giữa quân đội Việt Minh và quân đội Pháp tại Hà Nội và các vùng lân cận.

25 September 2024

Hồn Ma Bên Bờ Sông Dakbla

Trần Bạch Thu Tôi lên Kontum sau chiến cuộc “mùa hè đỏ lửa” năm 1972, phố xá vẫn còn dấu vết đổ nát, hoang tàn chưa dọn dẹp, nhà cửa ở khu p...